راهکارهای پایداری سنت دید و بازدید در ایام نوروز/ همدلی مهمترین وظیفه مهمانان نوروزی است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - زهرا باقری: ایام عید فرصت بسیار مناسبی برای دید و بازدید محسوب می شود و از دیرباز این سنت حسنه میان ایرانیان رواج داشته‌است؛ ایامی که مردم به دیدن خانواده های خود می رفتند و به بهانه دید و بازدید از حال و زندگی یکدیگر باخبر می شدند.
در روایات اسلامی نیز بر این سنت پسندیده تاکید شده است و به «صله رحم» شناخته می‌شود؛ در واقع صله رحم از آن دسته واجباتی است که هر کسی باید به آن بپردازد و حضرت علی(ع) درباره اهمیت صله ارحام می‌فرمایند:‌ برای اهل دین علاماتی است که با آن‌ها شناخته می‌شوند و صله رحم یکی از آن‌هاست.
در اسلام، ارحام و خویشان نسبی که سه طبقه محسوب می‌شوند، شامل جد، والدین و فرزندان، از حقوق بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند به طور مثال در حقوق مالی مانند نذر، صدقه و زکات، اگر میان بستگان افراد نیازمندی وجود داشته باشد، آن‌ها بر بقیه مقدم هستند؛ بنابراین صله رحم تنها در دید و بازدید خلاصه نمی‌شود و ایام شاد نوروز این بهانه را به خانواده‌ها می‌دهد که از نزدیک در جریان مشکلات و مسائل هم قرار گیرند و برای حل مسائل با یکدیگر همکاری کنند.
در چند سال اخیر به دلایل گوناگون از رونق این مهمانی‌ها کاسته شده‌است که یکی از مهم‌ترین دلایل کم رغبتی برخی برای دید و بازدید، دلایل اقتصادی و دوری راه‌ها است. این مشکل در زمان گذشته کمتر به چشم می‌خورد و بیشتر دید و بازدیدها در سطح محله انجام می شد زیرا اکثر اقوام در یک محدوده مکانی سکونت داشتند، اما در دهه‌های اخیر و با گسترش شهرنشینی و دوری مسیر‌ها این مشکل با راهکار دید و بازدید دسته جمعی قابل حل بود، بدین صورت که همه افراد خانواده که حالا تشکیل زندگی مستقل داده اند با برنامه ریزی مشخص می‌کردند که چه زمانی از منزل کدام یک از اقوام بازدید خواهند کرد، و یا مهمان چه بزرگواری خواهند بود تا همه اعضا با برنامه ریزی از پیش تایین شده، راهی این مهمانی می شدند و مشکل دوری راه با کمک وسایل نقلیه شخصی قابل حل بود و کسانی که فاقد وسیله نقلیه بودند نیز می‌توانستند با کمک وسیله نقلیه دیگران، در این مهمانی ها حضور پیدا کنند.
در زمان فعلی با کوچک بودن فضای خانه ها و عدم امکان پذیرایی از تعداد زیادی از افراد در یک زمان انجام این عمل چندان امکان پذیر نیست ولی باز هم با همراه شدن چند خانواده که از نظر ویژگی‌های اخلاقی به هم شبیه هستند و می‌توانند لحظات خوبی را با هم رقم بزنند، می‌توان این مشکل را حل کرد و به مهمانی‌های گروهی رفت.
موضوع مهم دیگر در بحث دید و بازدید ایام نوروز، فرهنگ غلطی است که رایج شده و هر ساله از رونق دید و بازدید می‌کاهد. هرچند که این کج فرهنگی، آسیبی است که می‌تواند دامنگیر هر سنتی که از نظر فرهنگی و اجتماعی تحت نظارت و ارزیابی قرار نگیرد، بشود ولی شناسایی و معرفی آن و پیشگیری از آسیب‌های آن می‌تواند بر رونق دید و بازدید بیفزاید؛ مواردی در زمینه اخلاق و رفتار مانند رفتار‌های نسنجیده و آزاردهنده و سؤالات خصوصی توسط فامیل و آشنایان که موجب رنجش طرف سوال شونده می‌شود.
شاید به نظر برخی بیان این مطلب عجیب به نظر برسد و چنین تصور شود که پرسیدن این سوالات و انجام این رفتار‌ها در اکثر اوقات تنها برای باز شدن سر صحبت پرسیده می‌شود اما واقعیت این است که با تغییر در سبک زندگی افراد، سوالاتی بسیار عمومی مانند چه زمانی ازدواج خواهی کرد، چه موقع بچه‌دار خواهی شد و یا حقوق شما چقدر است، ورود به حریم خصوصی افراد و تجسس در زندگی آن‌ها محسوب می‌شود و ممکن است پاسخ به این سوال برای طرف مقابل بسیار آزاردهنده باشد.
برای جلوگیری از این آسیب بهتر است که در مهمانی‌ها از موضوعات عمومی، تشویق به پیشرفت علمی و توسعه اقتصادی صحبت شود، ارائه تجربه‌های موفق سال گذشته به دور از کنایه و خود بزرگ بینی، بیان دلایل پیشرفت‌های دیگران با هدف الگوگیری و یا بیان خاطرات شیرین و مشترک خانواده‌ها می‌تواند جو صمیمی مهمانی‌ها را رونق بدهد.
پیشنهاد آغاز به کار اقتصادی مشترک مانند صندوق خانوادگی و یا ارائه فرصت‌های شغلی به سایر اعضای خانواده نیز امکان صمیمی‌تر شدن این ارتباط را بیشتر می‌کند اما باید به این موضوع توجه داشت که در بحث معرفی فرصت شغلی و یا آغاز به کار اقتصادی تمام جوانب سنجیده شود تا خدای نکرده به جای ایجاد فضای دوستانه، رقابت و یا کینه ایجاد نشود زیرا برخی از افراد از نظر هوش اقتصادی، اخلاق کاری و مدیریت مالی شبیه به هم نیستند و آغاز به کار اقتصادی برای کسانی که در این خصوصیات شبیه به هم نیستند خسارات زیادی را به بار می‌آورد و در برخی موارد باعث قهر و کینه نیز می‌شود.
همچنین افراد بهتر است در مهمانی‌ها با تشویق دستاوردهای یک ساله میزبان یا سایر مهمانان، فضای امیدوارکننده و امیدبخش را ایجاد کنند و از حرف‌های ناامیدکننده دوری کنند تا این انرژی مثبت باعث دلچسب تر شدن جو مهمانی ها می شود و همه اعضای خانواده بتوانند سالی پر از امیدواری را آغاز کنند.
در پایان باید گفت که ایام نوروز هرچند که با رواج زندگی فردی و تغییر اولویت‌های زندگی رنگ و بوی گذشته را ندارد اما با توجه به کارکردهایی که این دید و بازدید از دیرباز داشته، این وظیفه بر دوش تک تک هموطنان احساس می شود که با ایجاد جو شاد و امیدوارکننده در مهمانی‌ها سعی کنند این فرهنگ را حفظ کنند و باعث شوند دیگرانی که مسافرت یا استراحت را بر دید و بازدید ترجیح می‌دهند ولو به قدر اندک با این سنت حسنه آشتی کنند و فرصتی را برای دیدن دیگر اعضای خانواده خود اختصاص بدهند.
انتهای پیام/ز