الگوی سوم، ظرفیت بی نظیر زنان جهان اسلام در رسوایی چهره ستمکار نگاه شرقی و غربی به زن !

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - مطهره نجفی: در این مقاله سعی شده است، دیدگاه مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه زن مسلمان ایرانی مورد بررسی قرار گیرد. این دیدگاه از آنجایی که برای زن جایگاه متفاوت از جایگاه زن در شرق و غرب را ترسیم می کند، برگرفته از آیات قرآنی، آموزه های مکتب اسلام و در راستای نگاه امام خمینی به جامعه زنان مسلمان و تأثیرگذاری آنها بر خانواده، جامعه و بشریت است. بانویی که نبابر منویات مقام معظم رهبری الگوی سوم زن در جهان بعد از حضرت فاطمه(س) و زنان مجاهد و تأثیرگذار صدر اسلام است.
نظریه الگوی سوم زن، از سال 1391 طی پیام مقام معظم رهبری به کنگره هفت هزار شهید زن، مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان و فعالان حوزه زن در ایران و جهان اسلام قرار گرفته است و کتاب های بسیار و مقالات متعددی پیرامون آن به رشته تحریر در آمده است.
زنان به ویژه زنان مسلمان، همیشه از دیدگاه مقام معظم رهبری دارای جایگاه و شأنی بالا بوده اند. شأنیت زن مسلمان در منظر معظم له برگرفته از آموزش ها و اندیشه های اسلامی و در راستای ظرفیت وجودی زن برای تعالی فردی، خانوادگی و اجتماعی است. این نگاه ارزشمند به زن را می توان در اندیشه های امام خمینی(ره) که بر اساس جهان بینی مکتب اسلام است نیز دید به طوری که ایشان را می توان « احیاگر هویت زن مسلمان» دانست و به تبع آن امروز شاهد هستیم که یکی از مهم ترین کنشگری های رهبر انقلاب اسلامی « جاهد تبیین شخصیت و جایگا زن مسلمان ایرانی است».
از دیدگاه مقام معظم رهبری، تاریخ هویت و جایگاه زن در سده های اخیر بنابر فرهنگ جوامع و نگاه سنتی و مدرن شرق و غرب به او؛ دو گونه زن را تربیت کرده است. « زن در تعریف غالباً شرقی، همچون عنصری در حاشیه و بی‌نقش در تاریخ‌سازی، و در تعریف غالباً غربی، به مثابه‌ موجودی که جنسیت او بر انسانیتش می‌چربد و ابزاری جنسی برای مردان و در خدمت سرمایه‌داری جدید است، معرفی می‌شد.» ( پیام مقام معظم رهبری، کنگره هفت هزار شهید زن، 1391)
اما از منظر ایشان، زن مسلمان ایرانی بعد از انقلاب اسلامی، هویتی جدید را کسب کرد به طوری که الگویی تراز جایگاه زن در آفرینش را ترسیم کرده است. این زن از آنجایی که پیرو اسوه هایی حسنه با ظرفیت جهانی و فرا زمانی است در طول سال های انقلاب اسلامی خود به الگوی سوم برای جامعه زنان به ویژه زنان جهان اسلام تبدیل شده است.
رهبر انقلاب اسلامی الگوهای زن مسلمان ایرانی را به « الگوی اول؛ حضرت خدیجه و حضرت فاطمه علیهما‌السلام » تقسیم کرده اند:
امام زمان عجل الله تعالی فرجه
«وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّه صلي الله عليه و آله لِي أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» (طوسي، محمد بن الحسن‏، 1411 ه . ق، الغيبة للحجة، دار المعارف الإسلامية، قم، ‏ ص 286)
امام زمان عجل الله تعالی فرجه : (فاطمه دختر رسول خدا صلي الله عليه و آله براي من اسوه و الگويي نيکوست.
و « الگوهای دوم؛ بانوان مجاهد صدر اسلام چون حضرت زینب علیها‌السلام » هستند و از زن مجاهد و مسلمان ایرانی تحت عنوان « الگوی سوم؛ زنان ایثارگر، زنان شهدا، زنان جانبازان، جانبازان زن ، زنان دانشمند، مفاخر و فعالان اجتماعی و ... » نام برده اند.
«وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذينَ آمَنُوا امرَأَتَ فِرعَونَ إِذ قالَت رَبِّ ابنِ لي عِندَکَ بَيتًا فِي الجَنَّةِ وَنَجِّني مِن فِرعَونَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّني مِنَ القَومِ الظّالِمينَ» (التحريم،66 : 11)
«و خداوند برای مؤمنان، به همسر فرعون مثَل زده است، در آن هنگام که گفت: «پروردگارا! خانه‌ای برای من نزد خودت در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی بخش»
«وَمَريَمَ ابنَتَ عِمرانَ الَّتي أَحصَنَت فَرجَها فَنَفَخنا فيهِ مِن روحِنا وَصَدَّقَت بِکَلِماتِ رَبِّها وَکُتُبِهِ وَکانَت مِنَ القانِتينَ» (التحريم،66 : 12)
« و همچنین به مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت، و ما را از روح خود در آن دمیدیم؛ او کلمات پروردگار و کتابهایش را تصدیق کرد و از مطیعان فرمان خدا بود!»
از مهم ترین ویژگی های این زن مجاهد و فهیم مسلمان ایرانی، تراز انقلاب اسلامی بودن یعنی « نه شرقی نه غربی » است . الگوی زن سوم نه مانند زن شرقی، دست نشانده و بی تأثیر در تمدن و تاریخ سازی است و نه مانند زن غربی، عروسک و ابزاری برای مرد و جامعه سرمایه داری است.
زن مسلمان ایرانی به عنوان الگوی سوم زن « در انقلاب اسلامی و در دفاع مقدس، زنانی ظهور کردند که می‌توانند تعریف زن و حضور او در ساحت رشد و تهذیب خویش، و در ساحت حفظ خانه‌ی سالم و خانواده‌ی متعادل، و در ساحت ولایت اجتماعی و جهاد امر به معروف و نهی از منکر، و جهاد اجتماعی را جهانی کنند و بن‌بست‌های بزرگ را در هم بشکنند. » ( پیام مقام معظم رهبری، کنگره هفت هزار شهید زن، 1391)
این تعریف جدید از « زن » که توسط زن مسلمان و مجاهد ایرانی به جهان ارائه شده است، دارای مؤلفه هایی است، از جمله: « زیست عفت مدارانه، حجاب کامل اسلامی، برخورداری از شرافت و انسانیت، حضور فعال و تأثیرگذار در تمامی ابعاد جامعه، علم آموزی، مجاهدت در راه خدا، خانواده محوری و حفظ مهر، لطف و رحمت زنانه برای محارم و خانواده » با کمی دقت به خوبی می توان دریافت بانویی که ظرفیت الگوی سوم شدن را دارد همان زنی است که پرورش یافته مکتب اسلامی ، مقید به آموزه های آن و پیرو الگوهای اول و دوم زن مسلمان است.
تفاوت نداشتن مرد و زن در ارزشهای الهی و انسانی در نگاه اسلام و تقرب به خدا
«إِنَّ المُسلِمينَ وَالمُسلِماتِ وَالمُؤمِنينَ وَالمُؤمِناتِ وَالقانِتينَ وَالقانِتاتِ وَالصّادِقينَ وَالصّادِقاتِ وَالصّابِرينَ وَالصّابِراتِ وَالخاشِعينَ وَالخاشِعاتِ وَالمُتَصَدِّقينَ وَالمُتَصَدِّقاتِ وَالصّائِمينَ وَالصّائِماتِ وَالحافِظينَ فُروجَهُم وَالحافِظاتِ وَالذّاکِرينَ اللَّهَ کَثيرًا وَالذّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُم مَغفِرَةً وَأَجرًا عَظيمًا» (الاحزاب،33 : 35)
«به یقین، مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا و زنان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده، مردان روزه‌دار و زنان روزه‌دار، مردان پاکدامن و زنان پاکدامن و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار یاد خدا می‌کنند، خداوند برای همه آنان مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است.»
تثبیت حضور زنان در عرصه های اساسی سیاسی و اجتماعی در اسلام
«يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا جاءَکَ المُؤمِناتُ يُبايِعنَکَ عَليٰ أَن لا يُشرِکنَ بِاللَّهِ شَيئًا وَلا يَسرِقنَ وَلا يَزنينَ وَلا يَقتُلنَ أَولادَهُنَّ وَلا يَأتينَ بِبُهتانٍ يَفتَرينَهُ بَينَ أَيديهِنَّ وَأَرجُلِهِنَّ وَلا يَعصينَکَ في مَعروفٍ ۙ فَبايِعهُنَّ وَاستَغفِر لَهُنَّ اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ» (الممتحنة،60 : 12)
(ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، تهمت و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها بیعت کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است!)
خضوع نداشتن زن درمقابل نامحرم عامل حفظ کرامت زن
«يا نِساءَ النَّبِيِّ لَستُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ ۚ إِنِ اتَّقَيتُنَّ فَلا تَخضَعنَ بِالقَولِ فَيَطمَعَ الَّذي في قَلبِهِ مَرَضٌ وَقُلنَ قَولًا مَعروفًا » ( الأحزاب، 33 : 32)
(ای همسران پیامبر! شما همچون یکی از زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید؛ پس به گونه‌ای هوس‌انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید!)
وَ قَال علی عليه السلام :
« الصَّلَاةُ قُرْبَانُ کُلِّ تَقِيٍّ وَ الْحَجُّ جِهَادُ کُلِّ ضَعِيفٍ وَ لِکُلِّ شَيْ‏ءٍ زَکَاةٌ وَ زَکَاةُ الْبَدَنِ الصِّيَامُ وَ جِهَادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ» ( بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۶۷ ص ۶۵ ح۷ )
(علی علیه السلام : نماز وسيله قرب به خدا، و حج جهاد هر ناتوان است. براي هر چيزي زکاتي است، و زکات بدن روزه است، و جهاد زن شوهرداري نيکوست )
شهدای زن، معلمان ثانی
نکته بسیاری قابل تأمل و تحسین برانگیز در کلام مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه زن در جامعه، نگاه ایشان به شهدای زن است. اینکه معظم له زن مسلمان و مجاهد ایرانی را الگوی سوم برای سایر زنان جهان به ویژه زنان مسلمان می دانند ؛ باعث نشده است که شهدای زن – هفت هزار شهید زن- که از جامعه زنان ایثارگر هستند به بوته فراموشی سپرده شوند بلکه آنها از منظر معظم له ، مقامی به مراتب بلند و متعالی تر از زن در قید حیات دارد! ایشان زنان شهید را «ارتش هزاران نفره‌ی زنان شهید»، « لشکر فرشتگان » و « معماران ایران جدید » می نامند.
« مَن عَمِلَ صالِحًا مِن ذَکَرٍ أَو أُنثي وَهُوَ مُؤمِنٌ فَلَنُحيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَلَنَجزِيَنَّهُم أَجرَهُم بِأَحسَنِ ما کانوا يَعمَلونَ » (النحل، 16 : ۹۷ )
«هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند، خواهیم داد.»
لشکر فرشتگان همان خیر و برکت معنوی و مادی است که آب حیات از چشمه زلال رحمت الهی می نوشد و بر هر جامعه ای که نازل شود، جز پیشرفت و تعالی در مسیر الهی برای مردمان آن حادث نخواهد شد.« امروز در این‌جا برای تعظیم به ارتش هزاران نفره‌ی زنان شهیدی گرد آمده‌اید که در تغییر مسیر تاریخ اسلام و کشور، نقشی شایسته ایفاء کردند و سربلند به محضر خدای متعال رفتند؛ لشکری از فرشتگان که از جان مقدس خویش در راه اسلام مایه گذاردند، تماشاچی نبودند و قدم در میدان عمل نهادند و در نقش معماران ایران جدید ظاهر شدند. »
زنان مجاهد و شهید مسلمان ایرانی؛ معلمان ثانی برای جوامع بشری هستند که برکت مجاهدت و خون آنها اقتدار و جذبه ای خنثی نشدنی در جامعه زنان ظهور کرد که می تواند نه تنها تعریف زن بلکه نحوه حضور و تأثیرگذاری او را در زمینه رشد و تهذیب خویش، تشکیل خانواده سالم و متعالی، حفظ بنیان خانواده، ولایت اجتماعی، جهاد اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر را حیاتی طیبه بخشیده و بن بست های بزرگ نگرش مادی گرایی بر زن را در هم شکند.
از آنجا که ماهیت و هویت این زنان برگرفته از سبک و سیره عملی و نظری معلمان اول زن مسلمان، چون حضرت فاطمه علیها‌السلام زنان قرآنی چون آسیه و مریم علیهماالسلام و شهدای زن کربلا است ، بنابر فرمایش مقام معظم رهبری مادامی که آفتاب درخشان وجود این بانوان مکرمه اسلام می درخشد « طرح‌های کهنه و نو «ضدّ زن» به نتیجه نخواهد رسید و هزاران زن کربلایی ما نه‌تنها خطوط سیاه ستم‌های ظاهری را در هم شکسته‌اند، بلکه ستم‌های مدرن به زن را نیز رسوا و بی‌آبرو کرده و نشان داده‌اند که حق کرامت الهی زن، بالاترین حقوق زن است که در جهان به اصطلاح مدرن، هرگز شناخته نشده و امروز وقت شناخته‌شدن آن است. »
منابع
1 . قرآن کریم
2. پیام مقام معظم رهبری به کنگره هفت هزار شهید زن 1391
3. سایت مقام معظم رهبری، زن از دیدگاه اسلامی farsi.khamenei.ir
4 الغيبة للحجة، طوسي، محمد بن الحسن‏، محقق / مصحح: تهراني، عباد الله و ناصح، علي احمد، دار المعارف الإسلامية، ايران، قم، ‏ 1411 قمری، چاپ: اول‏، ص 286، (فصل بعض معجزات الإمام المهدي(علیه السلام) و ما ظهر من جهته(علیه السلام) من التوقيعات علي يدي سفرائه).
5.. نهج البلاغة، ترجمه الهی قمشه ای، انتشارات یادمان فلسفی