یک استاد اخلاق: دور شدن از مبانی اخلاق اسلامی، منشاء بسیاری از سختگیری های در ازدواج است/ باخت زندگی مشترک با تکیه بر معیار مال و زیبایی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - یک دهه ای هست که مبحث مهم در پدیده های اجتماعی مسئله بالا رفتن سن ازدواج و موانعی است که باعث می شود افراد مجرد که اکنون دیگر نمی توان آنها را در رده سنی جوان محسوب کرد، در بررسی این پدیده اجتماعی یعنی تجرد زیستی و بدتر از آن افزایش انواع طلاق ها در جامعه افراد مختلف در علوم اجتماعی، روانشناسی و دینی نظرات مختلفی دارند اما صاحب نظران تمام این رشته ها بر یک مسئله توافق نظر دارند مسئله مادی در رأس مشکلات نبوده و بیشترین دلایل به علوم رفتاری، اجتماعی و روانشناسی افراد بر می گیرد که از آن می توان تحت عنوان سخت گیری ها در انتخاب و تشکیل زندگی، راحت طلبی و عدم پذیرش مسئولیت و عدم تربیت شدن برای همسر و شوهر خوب بودن یاد کرد.
*بررسی موانع ازدواج به وقت
حجت الاسلام میرستار مهدی زاده، کارشناس و پژوهشگر مسائل دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس پیرامون این مسئله گفت: شاید بتوان یکی از موانع ازدواج آسان را سخت‏گیری دانست. معمولاً سخت‏گیری‏ها بیشتر در موارد مهریه، مسکن، شغل و مدرک صورت می‏گیرد.
وی افزود: بیشتر این سخت‏گیری‏ها به دنیازدگی و فراموشی فضل و رحمت خداوند باز می‏گردد. این رویکردِ حرص و طمع، دنیا را محور ارزش‏ها و مهم‏ترین راه کامیابی جلوه می‏دهد. به همین جهت، انسان در کار ازدواج نیز سعی می‏کند با افراد ثروتمند و متمکن وصلت کند.
این پژوهشگر علوم دینی در ادامه با اشاره به مسائلی نظیر تهیه جهاز و تعیین مهریه، گفت: در بسیاری از موارد متأسفانه دیده شده است که دختر بخاطر عدم توان مالی پدر برای تهیه جهیزیه بعد از گذراندن ماه ها نامزدی یا حتی عقد مجبور به جدایی شده است یا اینکه پسر با وجود دارا بودن ویژگی های یک مرد مورد اطمینان برای تشکیل زندگی بخاطر عدم توان مالی برای پرداخت مهریه بالا از ازدواج صرف نظر کرده است!
وی با استناد به احادیثی از رسول اکرم (ص) ادامه داد: این درحالی است که رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله درباره کمی مهریه می‏فرماید: «خیرهن اسرهن صداقاً؛ بهترین زنان، آنهایند که مهریه‏شان کم باشد.» و می‏فرماید: «خیر نساء اقصی اصبحن وجها و اقلّهن قهرا؛ بهترین زنان امت من، زیباروترین و کم مهرترین آنهاست.» نکته جالب این حدیث، در کنار هم بیان کردن این دو صفت است: گفت پیغمبر از سعادت زن‏ها ؛ رویِ زیبا و مهر کم باشد، از میان زنان امت من، او سزاوار بر حرم باشد
نویسنده کتاب بلور معرفت، در ادامه با استناد به روایتی دیگر از پیامر اسلام (ص): «مِن برکة المرأة قلّة مهرها و من شئومها کثرة مهرها؛ از برکت زن، کمی مهر اوست و از شومی و بد شگونی او، زیادی مهریه اوست». گفت: میزان مهریه در اسلام پانصد درهم تعیین شده است که در حال حاضر حدود ششصد هزار تومان است. امام جواد علیه‏السلام دختر خلیفه غاصب وقت (مأمون) را با همین مهریه عقد کرد.
حجت الاسلام مهدی زاده بیان کرد هشام بن حکم از امام صادق علیه‏السلام نقل می‏کند که فرمود: اذا تزوج المرأة لمالها او جمالها لم یُرزق ذلک، فان تَزَوَّجها لدنیها رَزقه اللّه‏ عزوجل جمالها و مالها.وقتی مرد زنی را برای مال یا زیبایی‏اش بگیرد، خداوند هم جمال و هم مال زنش را روزی او می‏کند.
این پژوهشگر علوم دینی با بیان اینکه در این کلام از سنت همیشه جاری الهی پرده برداشته شده است، گفت: اساسا فردی که دارای صفات فاخر اخلاقی، مثل زهد و قناعت و دنیاگریزی پسندیده است، هرگز در امر ازدواج سخت نمی‏گیرد و برای او زیادی مهریه یا مال یا جهیزیه یا برخورداری از ثروت زیاد، محور سنجش و ملاک تشخیص نیست؛ بلکه اخلاق اسلامی ملاک‏های دیگری معرفی کرده است که سعادت را نیز در سایه آن ملاک تضمین کرده. اگر اخلاق اسلامی بر رفتار جامعه ما سایه افکند، این سدّ سخت‏گیری نیز خواهد شکست و ازدواج آسان، صورت خواهد گرفت.
وی در ادامه درخواست مدرک یا شأن و وجاهت بالای اجتماعی را از دیگر موانع ازدواج های به وقت دانست و اظهارداشت: موم افراد به آنهایی بیشتر تمایل نشان می‏دهند که مدرک بالاتر یا جایگاه اجتماعی برتری دارند. در حالی که، رابطه میان بزرگی و انسانیت فرد، با مدرک یا شأن اجتماعی او همواره مساوی نیست.
نویسنده کتاب زندگی در خطر، با بیان اینکه چه بسا افراد تحصیل کرده‏ای که جز دنیاپرستی و حیله‏گری، تحصیل نکرده‏اند و ای بسا افراد تحصیل ناکرده‏ای که در سینه آنان گوهرهای پر ارج انسانیت، مثل درستی، وفاداری، مردانگی، سخاوت، ایثار، محبت، صفا، سادگی، خلوص، درک، معرفت، لیاقت، استقامت، اعتماد به نفس و... موج می‏زند، تصریح کرد: آنچه در علم اخلاق می‏تواند پایه ارزش‏ها و سنجش‏ها قرار گیرد، داشتن چنین صفاتی است، نه داشتن کاغذی به نام مدرک یا میزی به نام ریاست که با تعویض حکم یا تحول و تغییر قانونی، به سادگی از بین می‏روند.
این پژوهشگر علوم دینی با اشاره به اینکه آنهایی که خوش‏بختی را در پشت مدرک و میز ریاست می‏جویند، از ابتدایی‏ترین معارف دینی و مبانی اخلاق اسلامی نیز محروم هستند، افزود: اگر این چنین نودند به نور علم می‏دیدند که سعادت و خوش‏بختی هیچ ارتباطی به ثروت و مدرک ندارد. با این حال، کسی منکر مدرک و تحصیل نیست؛ چه اگر مدرک با علم و نور و اخلاق اسلامی در فردی یک جا جمع شود، چون او هم دارای ارزش‏های اخلاقی و نیز صاحب ارزش‏های عرفی جامعه است و به سبب همان اخلاق‏های دینی می‏تواند مورد تأیید دین قرار گیرد و فرد مناسبی برای انتخاب باشد.
نویسنده کتاب علل دین گریزی از بهترین نمونه و اسوه تاریخی برای ازدواج آسان و ساده را ازدواج جویبر با زُلفی دانست و گفت: جویبر فردی غریب، سیاه، قد کوتاه، فقیر و بی مسکن بود و زلفی دختری برخوردار و دارای شأن برتر اجتماعی. ولی به توصیه پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله زلفی حاضر شد به عقد آن مسلمان درآید؛ چون در وهله اول، مسلمانی، کفو می‏آورد و ثانیا می‏تواند با این کار دل پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله را شاد کند.
حجت الاسلام مهدی زاده با بیان اینکه پرورش یافتگان دامن اخلاق اسلامی، انسان‏هایی با وقار، صاحب بصیرت، با ثبات و غیر متزلزل در تند بادهای حوادث هستند، اظهارداشت: آنان مرعوب التهابات اجتماعی و جوزدگی و خرافات و گرایش‏های غالب نمی‏شوند! اما در مقابل آنان، افرادی نیز هستند که تمام حساسیت و بینش و رفتار آنان وابستگی کامل به جو جامعه دارد. اگر در جامعه چیزی مُد شود، حتما باید آنان نیز به آن دست یابند. اگر چیزی در نزد مردم زیبا و ارزش تلقی گردد، آنها نیز آن را زیبا می‏دانند.
وی در بخش دیگر از این گفت وگو با اشاره به اینکه متأسفانه در امر ازدواج آثار جوزدگی، بسیار به چشم می‏خورد؛ گفت: مطالبه مهریه سنگین و برپایی مجالس پرهزینه، ماشین، مسکن خوب، شغل عالی و مدرک و شأن بالا برای فخرفروشی به دیگران، از جمله این امور است.
این پژوهشگر علم دینی و اخلاقی ادامه داد: این میان استفاده از لباس‏های گوناگون با مدل‏های جدید، رفت و آمدهای پرهزینه، میهمانی‏ها و هدیه‏های گران بها و تجملاتی، صرفا برای جلب توجه دیگران و برای بستن دهان مردم صورت می‏گیرد و در جریان این مسابقه، هر روز روش‏ها جدیدتر و پیش رفته‏تر می‏شود و هزینه‏ها بالاتر می‏رود. قرآن از این جلوه‏های زندگی ما با نام «زهرة الحیوة الدنیا؛ یعنی درخشش و گیرای زندگی دنیایی» (طه: 131) نام می‏برد و این رفتارها را «تَبَرُّجَ الْجاهِلیّة» (احزاب: 33) و فخرفروشی می‏داند.
ادامه دارد...