تپش نبض مهربانی در جامعه در دست مادران خانواده

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - منیره غلامی توکلی: "مهربانی" یکی از واژه ها و مفاهیم بلند انسانی است که اگر در هر مرحله ای از زندگی آن را گم کنیم نه تنها به خود بلکه به همه اطرافیان و در نهایت به جامعه ای که در آن زندگی می کنیم صدمات جبران ناپذیری وارد می کنیم. این مفهوم آنقدر به زندگی بشر گره خورده است که بسیاری از نام های دخترانه با ترکیب زیبای " مهر" ساخته شده اند. مثل مهری، مهرآفرین، مهرانگیز، مهرنوش، مهربان، مهرسا و مهراوه ...
توجه انسان به مهربانی ریشه در ذات بشر یا شاید هم روح قدسی دارد که خداوند متعال از خود در وجود او دمیده است گویا آن کـس کـه انـسـان را بـرای زنـدگـی اجـتـمـاعی آفریده، احساس نیاز به این پیوند و رابطه ضـروری را نـیز در نهاد او به امانت نهاده است. او هم خود رحمان، رحیم، ودود، رؤ وف و عطوف است و هم بندگانش را بر این سرشت آفریده است. خداوند متعال حتی آخرین پیامبر خود را هم پیامبر رحمت و مهربانی معرفی می کند: « «لَقَدْ جاءَکُمْ رَسولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّم حَریصٌ عَلیْکُمْ بِاْلْمُؤمِنینْ رَئوفٌ رَحیمٌ»؛ «رسولی از خود شما به سویتان آمد که رنج های شما بر او سخت است و اصرار به هدایت شما دارد و نسبت به مؤمنان رئوف و مهربان است.»
اما آنچه که از اهمیت بالایی برخوردار است توجه به این نکته می باشد که در این آیه کریمه، علاوه بر دو صفت «رئوف» و «رحیم» به دو ویژگی اخلاقی پیامبر (ص) نیز اشاره شده است. نخست، خیرخواهی پیامبر که دیدن رنج هایی که بر مردم وارد می شد باری او سخت بود و ایشان را آزاده خاطر می کرد و دوم اینکه برای امت خود دلسوز بود! حضرت دوست نمی دارد که حتی یک نفر از مسلمانان در مسیر هدایت نباشد.
در دین مبین اسلام نیز به مهربانی کردن مسلمانان به یکدیگر تأکیدات بسیاری شده است. روایات و احادیث زیادی از پیامبراکرم(ص) و ائمه اطهار وارد شده است که بگونه های مختلف مردم را به مهربانی کردن نسبت به یکدیگر ترقیب و تشویق می کنند. مثلا امام صادق(ع)چنین سفارش می کند: «تَواصَلُوا وَ تَبارُّوا وَ تَراحَمُوا وَ تَعاطَفُوا»؛ «به یکدیگر متصل شوید و پیوند محبت را محکم کنید و به هم نیکی نمایید و نسبت به هم مهربان و عطوف باشید.»
آنچه که باید در موضوع مهربان بودن به آن توجه ویژه داشت این است که اکسیر حیات در همه کائنات مهربانی کردن است و این وظیفه برای همه مخلوقات عالم دیده شده است که نسبت به هم مهربانی کنند تا بقای جهان تضمین شود از این رو با شاهد مهربانی در اقسام مختلف خود مهربانی انسان ها بر یکدیگر، مهربانی انسان بر گیاهان، مهربانی انسان بر حیوانات و حتی برعکس آن نیز هستیم!
موضوع اصلی صحبت ما را " مهربانی" بدانیم محور اصلی آن " جامعه بشری" و ویژه تر " خانواده " است. اخبار گوشه گوشه جهان را وقتی نگاهی می اندازیم و منصفانه قضاوت کنیم متوجه می شویم که بسیاری از مصائب خرد و کلانی که اکنون شاهد آن هستیم در غفلت از مهربانی یا گم کردن عمدی آن در مسیر زندگی رخ داده اند.
متأسفانه امروزه در کشورهای غربی برغم پیشرفت های علمی و صنعتی خبری از عواطف انسانی نـیـسـت و فـقـر عـاطـفـی مـوجود، بحران معنوی بزرگی را پدید آورده و زندگی را با چهره ای مـاشـیـنـی از فـروغ مـهـربـانـی و مـحـبـّت عـاری سـاخـتـه و بـه شـکـلی خـشـک و بـی روح تـبـدیـل کـرده است. انسان در این جوامع خود را در میان انبوهی از ماشین، تنها حسّ می کند. نتیجه ایـن تـنـهـایـی، دلتـنـگـی و عـدم احساس تعلّق به غیر در انسان غربی، افزایش روزافزون خـشـونـت، قـسـاوت و گـسـتـرش جـرم و جـنـایـت در ایـن کـشـورهـاسـت.
نمونه بارز و عینی و امروزی تفاوت یک جامعه عاری از محتب و ماشینی در مقایسه با جامعه ای که هنوز رنگ و عطر محبت از خیابان ها و معابر و خانه های آن به مشام می رسد، نوع برخورد مردم کشورهای مختلف با پدیده کرونا و همبستگی ها و همدردی ها و همراهی هایی است که با یکدیگر داشته اند. هر چه در ایران اسلامی شاهد تجلی انواع مهربانی های وحدت آفرین و امیدساز بوده ایم در جوامع غربی و اروپایی شاهد از بین رفتن جان انسان در غفلت از مهربانی و انسان دوستی هستیم!
این یک واقعیت علمی است که خشم و خشونت، ناراحتی و انزوا طلبی، حس نفرت و بهره نبردن از داشته های زندگی همگی به عدم سلامت روان انسان بستگی دارد و این " مهربانی" و مولود مبارک آن " شادی" است که می تواند خشم را به لبخند، خشونت را به عاطفه، انزواطلبی را به اجتماعی بودن، حسن نفرت را به عشق و مودت تبدیل کند. حقیقت، مهربانی از نظر روانی و معنوی به شکلی غیرمستقیم با شادی و رضایت در ارتباط است و افراد شاد، مهربان تر از افرادی هستند که شاد نیستند. تحقیقات همچنین نشان می دهند که عمل ساده شمردن تعداد اعمال مهربانانه یک نفر منجر به افزایش شادی در او می شود. محاسبه اعمال مهربانانه همچنین باعث می شود که فرد مهربان تر شود.
اما چرا مهربانی باعث افزایش سهم فرد از شادی می شود؟ زیرا مهربانی حس قدردانی را در شما تقویت می کند. شما به فردی نیازمند چیزی کمک کرده اید. همین آگاهی باعث افزایش حس شادی در شما می شود. مهربانی موجب شکل گیری احساس همدلی وشفقت نسبت به دیگران می شود، که به نوبه خود ارتباط مثبت شما را با سایرین بهبود می بخشد. مهربانی شما را وامی دارد که با افراد افسرده و کسانی که منزوی شده اند، ارتباط بگیرید. به همین دلیل است که کارهای داوطلبانه آنقدر احساس خوبی در شما ایجاد می کنند. زمانی که با دیگران ارتباط می یابید، احساس بیگانگی در شما از بین می رود و مشابهت های بیشتری با افراد نزدیک خود پیدا می کنید. مهربانی برای تقویت حس جمعی و تعلق داشتن به یک گروه اهمیت دارد.
کاهش استرس، بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، کاهش احساسات منفی نظیر خشم، اضطراب و افسردگی از دیگر دلایل اهمیت مهربانی در سلامت روان هستند.
اما به راستی نقطه عطف این مهربانی ها کجاست و چه کسی باید محافظ قداست و شأن مهربانی و تجلی درست و به موقع آن در زندگی فردی و اجتماعی باشد!
این سؤالی است که خبرنگار طنین یاس در یک گزارش میدانی از مردم با سنین مختلف پرسیده است. 40 نفر از افراد بالای 30 سال از بین 60 نفر، مادر را کانون محبت دانسته و گفتند که از کودکی مهربانی کردن، گذشت در زندگی ، دیگران را بر خود ترجیح دادن را از مادر آموخته ایم. 20 نفر از سؤال شوندگان مادر و پدر را در کنار یکدیگر مأمن مهربانی می دانستند و معتقد بودند که تا زمانی که این دو عنصر مهم خانواده در کنار یکدیگر به خود و فرزندان شان محبت نکنند و محبت کردن را نیاموزند، خبری از جامعه عاطفی که عواطف معقولانه ای دارند نخواهد بود. 50 کودک 15-7 عضو کانون فرهنگی اباصالح المهدی علیه السلام از بین 70 کودک در پاسخ به این پرسش " مادر" را مهربان ترین فرد زندگی خود می دانستند و دوست داشتند در آینده مانند مادرشان مهربانی کنند و از بین 36 زن و 36 مرد مورد متأ]هل مورد پرسش قرار گرفته شده 43 نفرشان معتقد بودند که بعد از ازدواج وقتی در کنار همسر قرار گرفتند محبت واقعی را درک کردند.
نکته قابل توجه در این پرسش و نظر سنجی این بود که وقتی از همه افراد بالای 15 سال خواسته شد که واژه ای در کنار محبت برای تعریف دقیق تر از آن ، قرار دهند همگی " ایثار" و " فداکاری" و " از خودگذشتن" را انتخاب کردند!.
زهرا لطیفی کارشناس مسائل زنان و خانواده در این زمینه می گوید: خانواده همواره کانون گرم مهر و محبت‌ورزی است و آغوش مادر نخستین مدرسه ای است که فرزند محبت را از آن می گیرد و می آموزد .
وی تأثیرگذاری محبت مادرانه بر سلامتی روان کودک امروز و بزرگسال فردا را به دلیل بی ریا بودن، صاقدانه بودن، بی چشم داشت عرضه شدن، همیشگی بودن و در یک کلام الهی بودن می داند و می گوید که کسی که عنصر عاطفه در وجود زن را نشانه حقارت و ضعف او می داند ، روح بزرگ بخشش و مهربانی خدا را نشانه گرفته است!
لطیفی تأکید می کند: ابراز عشق و محبت در خانواده یکی از موثرترین اقدامات جهت آموزش و توسعه مهرورزی در یک جامعه است، فقدان محبت در یک خانواده سبب عدم فراگیری و فهم و درک مهر و محبت و همچنین آثار و تبعات ارزشمند این خصیصه می شود
انتهای پیام/*