در دسترس نبودن احساسی: علت سرد شدن ناگهانی رابطه عاشقانه و طلاق زوجین

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس - مادرم در مورد طلاق دایی و زن‌دایی‌ام می‌گوید: «همان چیزی که باعث جذابیت اولیه افراد برای هم می‌شود، همانی است که باعث جدایی آن‌ها شده است.» تا زمانی که من در مورد آسیب‌های روحی دوران کودکی و سبک دل‌بستگی و نیز مفهوم دسترس بودن احساسی مطالعه نکرده بودم، حکمتی که پشت حرف‌های مادرم بود را نفهمیدم.
ارتباط سبک دل‌بستگی و آسیب روحی دوران کودکی
ازآنجایی‌که نیاز انسان برای تقویت مدل دل‌بستگی-آسیب‌روحی خود، به شکل ناخودآگاه شکل می‌گیرد، یک نیاز قدرتمند است. معمولا خود افراد از سبک دل‌بستگی که در ارتباط با دیگری دارند، باخبر نیستند. در اغلب موارد این دل‌بستگی برآمده از آرزوی درونی فرد برای التیام دادم زخم‌های دردناکی است که در کودکی متحمل شده است.
ارتباط سبک دل‌بستگی و آسیب روحی دوران کودکی
به‌عنوان‌مثال، اگر در دوران کودکی، پدر یک نفر از نظر احساسی در دسترس نباشد – به این معنی که پدر به شکل مداوم بین رفتارهای تحقیرآمیز و طرد کردن و همچنین ایده‌آل پنداشتن فرزند در گاهی موارد و رفتارهای کنترلی در نوسان باشد – ممکن است آن شخص در آینده به سمت ارتباط به همسر / شوهری سوق پیدا کند که رفتاری مشابه با رفتارهایش پدرش را داشته باشد. تلاشی که ذهن ناخودآگاه برای بازآفرینی روابط دردناک دوران کودکی می‌کند هم هیجان‌انگیز و هم سمی است. به دست آوردن دل معشوق، به شکل ناخودآگاه برای فرد یادآور والدین خود است که هیچ‌وقت او را نپذیرفته و محبت صحیح نکرده‌اند و به شخص این مژده را می‌دهد که این بار فرصتی برای ریشه‌کن کردن درد اصلی به وجود آمده است (در همین راستا مقاله «علت انتخاب همسر / شوهر شبیه به والدین» را مطالعه کنید).
عشق‌بازی با شخصی که از نظر احساسی در دسترس نیست
نکته مهم این است که اغلب افرادی که از نظر احساسی در دسترس نیستند، ابتدای رابطه را با عشق‌بازی و ابراز عشق قدرتمند نسبت به شریک زندگی‌شان آغاز می‌کنند. فردی که نظر احساس در دسترس نیست با نگاه ایده‌آل‌گرایانه نسبت به تمام رفتارهای نامزدش و همچنین غرق تعریف و تمجید کردن معشوقی که نیازمند شنیدن چنین تاییدهایی است، مخ او را می‌زند. اما در ادامه و به شکل ناگهانی شروع به تحقیر و انتقاد می‌کند.
چنین رفتاری باعث ترس و وحشت معشوق می‌شود، چرا که عشقی را که مشتاق دریافتش بود به شکل ناگهانی خاموش شد و باعث سر برآوردن همان آسیب و زخم روحی می‌شود که توسط پدر و مادر سوء‌استفاده کننده عاطفی بر او آمده است. فرد به جای اینکه متوجه واقعیت این رابطه عاطفی سوءاستفاده کننده شود، مجددا درد شدید عاطفی را تجربه می‌کند.
معمولا فردی که از نظر احساسی در دسترس نیست سعی می‌کند تا در صورت بروز مشکل، دوباره از او بت بسازد و با چاپلوسی او را فردی ایده‌آل برای خود توصیف کند تا همسرش را فریب داده و مجاب به ماندن در سرمایه‌گذاری بیشتر در رابطه کند. در چنین شرایطی چون همسری که مشتاق دریافت عشق بوده، خود را مقصر قطع رابطه به وجود آمده می‌پندارد و ناخواسته قدرت مضاعف‌تری به فردی که از نظر احساسی در دسترس نیست، می‌بخشد.
تخریب عزت‌نفس اعتماد‌به‌نفس همسر از سوی معشوقی که از نظر احساسی در دسترس نیست
تخریب عزت‌نفس / اعتماد‌به‌نفس همسر از سوی معشوقی که از نظر احساسی در دسترس نیست
این سیکل معیوب ادامه می‌یابد و آرام‌آرام عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس همسر / شوهر را از بین می‌برد. در مقابل رفتارهای تهاجمی شخص غیرقابل دسترس از نظر عاطفی، همسرش احساس ظلم و بی‌عدالتی می‌کند و متعاقبا واکنش‌های او همراه با خشم و رنج خواهد بود. معمولا رفتار شخص غیر قابل دسترس احساسی خارج از این دو حالت نیست: یا همسرش را به دلیل خطر زیاد لو رفتن نداشتن کنترل ترک می‌کند یا او را به «حساسیت بیش‌ازحد» یا «احساسی بودن افراطی» متهم می‌کند. در هر صورت این رابطه داغ به شدت سرد می‌شود و با سروصدای زیاد متوقف می‌شود.
تصور اغلب افراد از یک فرد سوءاستفاده کننده عاطفی این است که چنین شخصی همواره بدجنس است. اما اگر چنین چیزی واقعیت می‌داشت، فریبکاری او به راحتی آشکار می‌شد. اما این استراتژی تغییر رفتار فرد سوءاستفاده کننده عاطفی از ایده‌آل نگری نسبت به همسر تا تخریب شخصیت او باعث می‌شود تا فریبکاری او به راحتی قابل‌شناسایی نباشد.
نشانه‌های رفتاری افرادی که از نظر عاطفی در دسترس نیستند
چندین ویژگی بارز افرادی غیرقابل دسترس از لحاظ احساسی عبارتند از:
۱. آن‌ها به شما عشق می‌ورزند و ناگهان عشقشان به بی‌احترامی بدل می‌شود.
۲. گمان می‌کنند حق با آن‌هاست و نمی‌توانند از دریچه دیدگاه همسر / شوهر خود به قضیه نگاه کنند.
۳. همینه که هست اگر نمی‌خواهی نخواه، راه بازه و جاده دراز.
۴. عملا حل اختلاف با آن‌ها غیرممکن است، یک مخالفت و ناسازگاری کوچک می‌تواند منتهی به یک کابوس و دعوای بزرگ شود.
۵. آن‌ها برای جلب همدردی و اجتناب از مسئولیت‌پذیری رفتار خود، نقش قربانی را بازی می‌کنند.
۶. اگرچه ابراز همدردی می‌کنند، اما فاقد همدلی هستند.
۷. همسر / شوهر خود را خجالت زده و شرمسار می‌کنند.
در مواردی که شخص با والدین خود رابطه پرتنش داشته، صحبت با روانکاو می‌تواند موثر باشد. آشکار شدن و پی بردن به زخم‌های روحی دوران کودکی، می‌تواند فریبکاری شخص غیرقابل دسترس احساسی / عاطفی را رو کند. شکل گیری عشق واقعی و امن، تنها با فرد سالم امکان پذیر است.
منبع: سایکالیجی تودی